เพลงคำมั่นสัญญา

ถึงม้วยดินสิ้นฟ้ามหาสมุทร
ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน
แม้อยู่ในใต้หล้าสุธาธาร
ขอพบพานพิสวาทมิคลาดคลา

แม้เนื้อเย็นเป็นห้วงมหรรณพ
พี่ขอพบศรีสวัสดิ์เป็นมัจฉา
แม้เป็นบัวตัวพี่เป็นภุมรา
เชยผกาโกสุมปทุมทอง
แม้เป็นถ้ำอำไพขอให้พี่
เป็นราชสีห์สมสู่เป็นคู่สอง
ขอติดตามทรามสงวนนวลละอองเ
ป็นคู่ครองพิศวาสทุกชาติไป

โดย สุนทรภู่ เรื่องพระอภัยมณี

กลอนนี้มีชื่อที่ตรงไปตรงมา แต่ทำให้ผู้อ่านสงสัยว่าคำมั่นสัญญานั้นคืออะไรกันแน่ แต่ยังสามารถกูออกว่าเป็นกลอนรักแนวโรแมนติก ไม่ใช่กลอนตรงไปตรงมาเหมือนเพลงแตงโม เนื้อกลอนนี้เป็นเรื่องชายที่รักผู้หญิงคนหนึ่ง และใช้กลอนเป็นตัวบ่งบอกความรักสุดขีดของเขา ผู้แต่งได้ประสบความสำเร็จในด้านของการแสดงความรักโดยใช้เทคนิคหลายแบบ อย่างเช่นอุปมา (simile) อติพจน์ (hyperbole) และการเลือกคำ (diction)

กลอนนี้ไม่มีทรงอะไรเป็นพิเศษ เพราะว่าเป็นเพียงแค่บทรักแล้วไม่ใช่เพลง จึงไม่มี chorus หรือ verse

นอกจากนี้ กลอนนี้เป็นกลอนที่สั้นมาก แต่เต็มไปด้วยความหมายและความจริงใจ โดยการใช้อติพจน์บ่อยครั้ง และใช้การซ้ำในการประกอบประโยค อย่างเช่น ผู้แต่งได้ใช้ประโยคที่มี structure แบบ
แม้เนื้อเย็นเป็นห้วงมหรรณพ
ประโยคแบบนี้มีผลบังคับเป็นตัวเปรียบเทียบกับความรักของผู้ชาย ซึ่งตอบว่า
พี่ขอพบศรีสวัสดิ์เป็นมัจฉา

สองประโยคนี้เป็นตัวอย่างของอติพน์ ในทั้งกลอนมีประโยคเปรียบทียบทั้งหมด ๓ อัน แต่มีอติพจน์ในเกือบทุกบรรทัด อติพจน์ ซึ่งเป็นอะไรที่เกินความจริง บรรยายความรักอันมหาศาลของผู้เขียนที่มากเกินไปกว่าธรรมชาติอีก

ผู้แต่งกลอนนี้ได้เลือกคำที่ฟังดูไพเราะ แต่เป็นคำที่ซับซ้อน ภาษาเขียน แล้วบางส่วนเป็นคล้ายคำโบราณ นอกจากนี้ ผู้แต่งยังใช้คำที่สัมผัสตัวอักศรเพื่อเพิ่มเติมความลื่นใหล ความไพเราะ และทำให้คำดังกล่าวโดดเด่นออกมา

ตัวอย่างจากกลอนคือ

ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน

ในวรรคนี้ ผู้แต่งใช้เสียง ‘ส’ บ่อยมาก (sibilance) ซึ่งสร้างบรรยากาศที่สงบจิตสงบใจ ทำให้มีความโรแมนติกเพิ่มขึ้น
นอกจากเทคนิควรรณกรรมแล้ว กลอนน้ยมีสัญญลักษณ์ (symbol) ในหลายวรรค ที่เป็นอันเดียวกัน สัญญลักษณ์อันนี้คือเพศสัมพันธร์ซึ่งเห็นได้ชัดในทั้งสามประโยคเปรียบเทียบ (ที่พูดถึงในด้านบน) ตารางนี้เป็นตัวอย่างของปรโยคแรกและความสำคัญของสัญญลักษณ์

ประโยคเปรียบเทียบ ๑

แม้อยู่ในใต้หล้าสุธาธาร ขอพบพานพิสวาทมิคลาดคลา

ในตัวอย่างนี้ ผู้ชายเปรียบเมือนปลาที่ว่ายอยู่ในผู้หญิง ที่คือสำธาร คำว่าว่าย เป็นอุปมาเพื่อความกำกวมและความไพเราะ